TKHK Kapsamında Ayıplı Hizmetten Doğan Sorumluluk
Hizmet, kanunda “Bir ücret veya menfaat karşılığı yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü tüketici işlemidir.” Mal sağlama dışındaki faaliyetler ile hizmetin bedeni ve/veya fikri emeğe dayanması kastedilmiştir. Hizmet ise “Doğrudan Mal ile İlgili Hizmetler”, “Doğrudan Kişi ile İlgili Hizmetler” ve “Dolaylı Kişi veya Mal ile İlgili Hizmetler” olarak sınıflandırılabilir.
Hizmetin gereği gibi yerine getirilmesi kanun tarafından koruma altına alınmakla birlikte hangi hizmetlerin TKHK kapsamına alınacağının belirlenmesi hususunda hizmet tanımının sınıflandırılması önem arz etmektedir. TKHK’ya göre mal, alışverişe konu olan, taşınır eşya, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri her türlü gayri maddi mallar olarak tanımlanmıştır.
Doğrudan mallarla ilgili bir hizmetin mevcut olması için sağlayıcının mallarda değişiklik yaratacak faaliyetlerde bulunması gerekir. Doğrudan kişi ile ilgili hizmetlerde ise kişi doğrudan hedef alınarak hizmet gerçekleştirilmektedir. Konaklama, yolcu taşıma, vücut bakımı çeşitli örneklerdir. Dolaylı mal veya kişilerle ilgili hizmetler ise sadece zihinsel faaliyetlerden oluşurlar. Hesaplama, çizim çeşitli örneklerdir.
TKHK MADDE 13- (1) Ayıplı hizmet, sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış̧ olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir.
(2) Hizmet sağlayıcısı tarafından bildirilen, internet portalında veya reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplıdır.
Sağlayıcı hizmeti sözleşmeye uygun olarak ifa etmekle yükümlü olduğundan, aksi durumda seçimlik haklara sahiptir. Bunlar;
• Hizmetin yeniden görülmesi
• Hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı
• Ayıp oranında bedelden indirim
• Sözleşmeden dönme’dir.
Tüketici bu haklardan birini kullanmakta serbest olmakla birlikte, sağlayıcı da tüketicinin seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Tüketici tarafından bu seçimlik hakların dilediğince kullanılmasının bir sınırlaması bulunmaktadır. Ücretsiz onarım veya hizmetin yeniden görülmesi sağlayıcı için orantısız bir güçlük oluşturuyorsa tüketici bu hakları kullanamayacaktır. Kanunda tüketiciye verilen bu hak bir sınırlamaya tabi olsa da bu güçlük hali malın veya hizmetin ayıpsız bedeline göre hesaplanacağından tüketici için bir mağduriyet oluşturmamaktadır. Sağlayıcıyı ise bu sınırlama ile seçimlik hakkın kötü niyetli olarak kullanılmasını önleyerek korumaktadır.
