Millileşmemiş Malların Satış ve İhracatında Vergisel Yükümlülükler
İthal edilen malların millileştirilmesi yani serbest dolaşıma girişi, ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür. Peki, malların millileştirilmeden yurtdışına veya yurtiçine satışında KDV’nin durumu ne olacak?
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun;
-1/1’inci maddesinde; ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,
-6’ncı maddesinde işlemlerin Türkiye’de yapılmasının, malların teslim anında Türkiye’de bulunmasını, hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını ifade ettiği,
-11/1-a maddesinde, ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetlerinin vergiden müstesna olduğu,
-12/1’inci maddesinde, bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için; teslimin, yurt dışındaki bir müşteriye veya serbest bölgedeki alıcıya veya 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 95’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılması veya malların yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmesi gerektiği,
-16/1-c maddesinde, Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı malların tesliminin KDV’den istisna olduğu,
-24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin matraha dahil edileceği,
-35’inci maddesinde, malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesinin şart olduğu,
hüküm altına alınmıştır.
Konuyu özelgeler eşliğinde incelemeye çalışalım.
1-Tam mükellef olan şirketinizin yurt dışından satın aldığı emtiayı gerek yurt içindeki gerekse yurt dışındaki başka bir firmaya satması dolayısıyla elde ettiği kazanç kurumlar vergisi matrahına dâhil edilecektir.
Şirketiniz tarafından yurt dışından satın alınan malların Türkiye’ye ithal edilmeden (mal millileştirilmeden), tekrar yurtdışında mukim başka bir firmaya satılması işlemi, teslimin Türkiye’de gerçekleşmemesi nedeniyle KDV’nin konusuna girmeyecektir.
-Yurt dışındaki firmalardan yaptığınız alımlar dolayısıyla söz konusu firmalarca şirketiniz adına, bulundukları ülke mevzuatına göre muteber bir belge düzenlenmesi,
-Yurt dışındaki firmalardan aldığınız malların yine yurt dışındaki firmalara satışında, satışın yapıldığı firmalar adına şirketiniz tarafından fatura düzenlenmesi,
-Söz konusu alım ve satım işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtlarının Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kayıtlara intikal ettirilmesi gerekmektedir. (67630374-130[2017/69]-15415 Sayılı 12.08.2020 Tarihli Özelge)
2-Firmanızca yurt dışından satın alınan gümrük antreposundaki henüz millileştirilmemiş malların Türkiye’de yerleşik ... Ltd. Şti.ne teslimi Kanunun 16/1-c maddesi uyarınca KDV’den müstesnadır. (B.07.1.GİB.4.16.16.02-300-10-90-261 Sayılı 18.11.2011 Tarihli Özelge)
3-Yurt dışından getirilen malların serbest dolaşıma sokulmadan (millileşmeden) satış yoluyla devir işleminin yapılması, daha sonra eşyanın serbest dolaşıma girmeden transit ticaret yoluyla yurt dışına gönderilmesi durumunda,
Türkiye’ye herhangi bir mal ithali söz konusu olmayacak. (B.07.1.GİB.0.06.68-165.01.03 Sayılı 19.04.2012 Tarihli Özelge)
4-Gümrük Kanunu uyarınca gümrük antrepo rejimi veya geçici depolama hükümlerinin uygulandığı yerlerde bulunan eşyanın, yurtdışından getirilerek bu yerlere konulması ve bu yerlerde teslimi eşya millileşmedikçe KDV’den istisna tutulacaktır. Bu açıklamalar çerçevesinde, firmanız tarafından ithal edilen her türlü sigara ve tütün mamullerinin millileştirilmeden gümrük dışı satış mağazalarına (duty free) satışı Kanunun 16/1-c maddesine göre KDV’den istisna olacaktır. Öte yandan, firmanızın söz konusu satış nedeniyle yüklenmiş olduğu KDV, indirim konusu yapılamayacak, kurum kazancının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir. (B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.06.-843 Sayılı 28.06.2011 Tarihli Özelge)
5-Transit ticaret kapsamında 26/12/2013 tarihinde antrepoda bulunan ve yurt dışı faturasının düzenlenme tarihi 13/12/2013 olan millileşmemiş malın devrinin 14/01/2014 tarihinde gerçekleştiği belirtilerek bu malın hangi yıl stoklarında gösterileceği.
Buna göre, satın aldığınız malların, 13/12/2013 tarihinde faturasının düzenlenmesi sebebiyle faturanın düzenlendiği tarihi kapsayan 2013 yılı stoklarınıza dâhil edilmesi gerekmektedir.” (67854564-1741-446 Sayılı 15.09.2015 Tarihli Özelge)
6-Şirketiniz tarafından yurt dışından satın alınan ve gümrükte henüz millileştirilmemiş malların başka firmalara teslimi Kanunun 16/1-c maddesi uyarınca KDV’den istisna olacak, söz konusu malların millileşmeden yurtdışına teslimi ise malların teslim anında Türkiye’de bulunma şartını taşımadığından KDV Kanunun 6’ncı maddesine istinaden KDV’ye tabi olmayacak ve yapılan işlemler ihracat olarak değerlendirilmeyecektir.” (11395140-105[148-2012/VUK-2-...]-2322 Sayılı 02.10.2014 Tarihli Özelge)
7-Yurt dışından aldığı malları yurt içine girmeden gümrük üzerinden başka bir ülkeye ihraç etmesinden dolayı elde ettiği kazancın tamamının, ilgili dönem kurum kazancına ve geçici vergi beyanına dâhil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir. Şirketiniz tarafından yurt dışından alınan malların henüz millileştirilmeden gümrüklerde başka ülkelere satışının yapılması işlemi KDV’nin konusuna girmemektedir. (11395140-105[VUK-1-21427]-E.356164 Sayılı 08.05.2020 Tarihli Özelge)
8-Gümrük antrepo rejimi veya geçici depolama hükümlerinin uygulandığı yerlerde bulunan eşyanın, yurtdışından getirilerek bu yerlere konulması ve bu yerlerde teslimi eşya millileşmedikçe katma değer vergisinden istisna tutulacaktır.
Dolayısıyla, istisna kapsamındaki bu teslimler ile ilgili olarak alıcı firma lehine ortaya çıkan fiyat farkları üzerinden de KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.” (B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.24-370 Sayılı 23.09.2010 Tarihli Özelge)
9-Gümrük Kanunu uyarınca gümrük antrepo rejimi veya geçici depolama hükümlerinin uygulandığı yerlerde bulunan eşyanın, yurt dışından getirilerek bu yerlere konulması ve bu yerlerde teslimi eşya millileşmedikçe KDV’den istisna tutulacaktır. (64597866-KDV-1-108 Sayılı 23.07.2013 Tarihli Özelge)
10-... tarafından firmanızdan gümrük antreposunda teslim alınan malların Libya’daki şubesine gönderilmesi Kanunun 16/1-c maddesine göre transit rejimi kapsamında KDV’den müstesna olacaktır.” (B.07.1.GİB.4.06.17.01-KDV4-2009-14001-89-55 Sayılı 03.02.2011 Tarihli Özelge)
KAYNAKLAR
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
Gelir İdaresi Başkanlığı Özelgeleri
İşbu yukarıda yer alan metnin (makale, görüş, sirküler, bülten, yorum vb. hangi ad ile tanımlandığının bir önemi olmaksızın) yasal olarak herhangi bir bağlayıcılığı bulunmayıp, bilgi verme amacıyla hazırlanmıştır. İşbu metnin tek yasal dayanak olarak kullanılması sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda alınan kararlar ve yapılan işlemler nedeniyle doğmuş / doğabilecek zararlardan yazar / yazarların hukuki bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
