Home Ofis Olarak Kiralanan İşyerine ait Doğalgaz, Elektrik ve Su Faturaları Gider Yazılabilir mi?
Son dönemlerde yaşanan fiyat artışlardan dolayı veya pandemi yüzünden bazı mükelleflerin ofislerini evlerine taşıdıkları görülmektedir. Ya da ofise gereksinim duymadıkları faaliyetlerini evlerinden icra etmek istemeleri durumu da söz konusu olabilmektedir. Bu gibi durumlarda home ofis olarak kullandıkları veya kiraladıkları yerlere ait giderler ne şekilde dikkate alınmalı? Bu giderlere ait katma değer vergileri (KDV) indirim konusu yapılabilir mi? Çalışmamız hem ticari kazanç yönünden hem de serbest meslek kazancı yönünden dikkate alınmıştır.
A-Ticari Kazancın Tespitinde İndirilecek Giderler
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6’ncı maddesinde; “Safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun ticarî kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır.” ifadesi yer almaktadır. Bu bağlamda kurum kazancının tespiti için Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerinin yanında Gelir Vergisi Kanunu hükümlerinin de dikkate alınması gerekmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) 40’ıncı maddesinde safi kazancın tespitinde indirilecek giderler sayılmış olup bunlar;
1.Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler;
2.Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı;
3.İşle ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar;
4.İşle ilgili ve yapılan işin ehemmiyeti ve genişliği ile mütenasip seyahat ve ikamet giderleri (Seyahat maksadının gerektirdiği süreye maksur olmak şartıyla);
5.Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri;
6.İşletme ile ilgili olmak şartıyla; bina, arazi, gider, istihlak, damga, belediye vergileri, harçlar ve kaydiyeler gibi ayni vergi, resim ve harçlar;
7.Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar.
8.İşverenlerce, Sendikalar Kanunu hükümlerine göre sendikalara ödenen aidatlar.
9.İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları.
10.Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedeli.
11.Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen işbaşı eğitim programlarından faydalananlara, programı yürüten işverenlerce fiilen ödenen tutarlar.
B-Serbest Meslek Kazancının Tespitinde Mesleki Giderler
Aynı kanunun (GVK) 68’inci maddesinde ise Serbest meslek kazancının tespitinde aşağıda yazılı giderler hasılattan indirilir:
1.Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler (İkametgâhlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar, ikametgâh için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgâhı kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.)
2.Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı.
3.Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri (seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak şartıyla).
4.Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dâhil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar.
5.Kiralanan veya envantere dâhil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri.
6.Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller.
7.Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri.
8.Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar.
9.Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile iş yerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar.
10.Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve mukavelenameye göre ödenen tazminatlar.
Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar gider olarak indirilemez.
C-Ticari Kazanç ile Serbest Meslek Kazancında Katma Değer Vergisi (KDV)
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun;
1/1’inci maddesinde ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu,
29/1’inci maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’yi indirebilecekleri,
30/d maddesinde ise gelir ve kurumlar vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği hükümleri yer almaktadır.
D-Ticari Kazanç ile İlgili Örnek İdare Görüşü;
ticari faaliyetinizden dolayı kullanmakta olduğunuz işyerinizin aynı zamanda home ofis olarak kullanıldığı, konuta ait doğalgaz, elektrik ve su faturaları gibi genel gider mahiyetindeki ödemelerin gider olarak indirilmesi ve katma değer vergisinin (KDV) indirim konusu yapılması veya işyeri ile ilgili bölüme isabet eden kısmının gider yazılması hakkında Başkanlığımız görüşleri.
Ticari kazancın tespitinde tahakkuk esası geçerli olup, bir giderin safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için mahiyet ve tutar itibariyle kesinleşmiş olması, kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında bir illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik olması, bu giderlerin tevsik edici belgelere dayanması ve yasal kayıtlarda izlenmesi, karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve maliyete dâhil edilecek giderlerden olmaması gerekir.
Yapılan genel giderlerin indirim konusu yapılabilmesi için, söz konusu giderlerle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık bir illiyet bağının bulunması gerekmekte olup, bu mahiyette olmayan giderlerin ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi mümkün değildir.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3’üncü maddesinde vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, bu olaya ilişin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, 156’ncı maddesinde işyeri: “Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette işyeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir.” şeklinde açıklanmıştır.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; home ofis olarak kullandığınız konuta ait doğalgaz, elektrik ve su tüketimine ilişkin bedellerin ticari faaliyetinizin elde edilmesi ve idame ettirilmesine isabet eden kısmının, faaliyette bulunulan işyerine ait olduğunun ve işle ilgili olarak kullanıldığının tevsiki (kesin delillerle ispatı) ve bu giderlerle ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağı bulunması şartıyla, Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.
Buna göre, home ofis olarak kullandığınız konuta ait doğalgaz, elektrik ve su gibi genel giderlerin Şirketiniz faaliyetine ilişkin olan ve kurum kazancının tespitinde indirimi kabul edilen kısmına ait KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.” (96620903-125-E.64921)
E-Serbest meslek kazancı ile ilgili örnek idare görüşü;
“Serbest meslek faaliyetinizden dolayı home ofis olarak kullandığınız konuta ait elektrik, su, doğalgaz gibi harcamaların ne kadarının gider yazılabileceği, katma değer vergisi (KDV) tutarlarının indirim konusu yapılıp yapılamayacağı ve bazı faturaların ev sahibi adına düzenlenmiş olması halinde gider/indirim olarak kabul edilip edilemeyeceği hususları…
… Kanunun 68’inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan genel giderlerin, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi için kazancın elde edilmesi ve idamesi ile açık ve doğrudan bir bağının bulunması, yapılan işin mahiyetine uygun olması ve iş hacmi ile mütenasip olması gerekmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3’üncü maddesinin b bendinde “Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır.” hükmüne yer verilmiş, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği belirtilmiştir.
Buna göre, serbest meslek faaliyetinizden dolayı home ofis olarak kullanılan konuta ait ve adınıza düzenlenen doğalgaz, elektrik ve su faturaları gibi genel gider mahiyetindeki ödemelerin, faaliyette bulunduğunuz işyerine ait olması ve işle ilgili olarak kullanılıyor olması halinde serbest meslek kazancının tespitinde yarısının gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Ayrıca ev sahibi adına düzenlenen faturaların ise faaliyette bulunduğunuz işyerine ait ve işle ilgili olarak kullanılıyor olması ile birlikte tarafınızca ödendiğinin tevsiki (kesin delillerle ispatı) halinde serbest meslek kazancının tespitinde yarısının gider olarak indirilmesi mümkündür.
… serbest meslek faaliyetindenizden dolayı home ofis olarak kullanılan konuta ait ve adınıza düzenlenen doğalgaz, elektrik ve su faturaları gibi genel gider mahiyetindeki ödemelerin, faaliyette bulunduğunuz işyerine ait olması ve işle ilgili olarak kullanılıyor olması halinde Gelir Vergisi Kanunu’na göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilen kısmına ait KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Ayrıca ev sahibi adına düzenlenen faturaların ise faaliyette bulunduğunuz işyerine ait ve işle ilgili olarak kullanılıyor olması ile birlikte tarafınızca ödendiğinin tevsiki (kesin delillerle ispatı) halinde Gelir Vergisi Kanunu’na göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilen kısmına ait KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.” (B.07.1.GİB.4.34.17.01-130-236571)
KAYNAKLAR
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
96620903-125-E.64921 sayılı 12.08.2020 Tarihli Özelge
B.07.1.GİB.4.34.17.01-130-236571 sayılı 05.12.2016 Tarihli Özelge
İşbu yukarıda yer alan metnin (makale, görüş, sirküler, bülten, yorum vb. hangi ad ile tanımlandığının bir önemi olmaksızın) yasal olarak herhangi bir bağlayıcılığı bulunmayıp, bilgi verme amacıyla hazırlanmıştır. İşbu metnin tek yasal dayanak olarak kullanılması sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda alınan kararlar ve yapılan işlemler nedeniyle doğmuş / doğabilecek zararlardan yazar / yazarların hukuki bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
