Binek Otomobil Alımında Ödenen KDV ve ÖTV Maliyete Alınabilir mi?
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 262’nci maddesinde maliyet bedeli tanımlanmış olup ilgili hüküm aşağıdaki gibidir.
“Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder.
Aşağıda sayılan giderler de maliyet bedeline dâhil edilir:
İktisadi kıymetin (emtia hariç) iktisap edilmesi veya değerinin artırılması ile ilgili olan özel tüketim vergisi, indirilemeyecek katma değer vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanımını destekleme fonunu maliyet bedeline ithal etmekte veya genel giderler arasında göstermekte mükellefler serbesttirler.”
Yani mükellef isterse araca ait özel tüketim vergisi ile indirilemeyecek katma değer vergisini isterse maliyete yazabilir isterse de genel giderler arasında gösterebilir.
VUK’un 269’uncu maddesinde; “iktisadi işletmelere dâhil bilumum gayrimenkuller maliyet bedelleri ile değerlenir.
Bu kanuna göre, aşağıdaki yazılı kıymetler gayrimenkuller gibi değerlenir:
1. Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı;
2. Tesisat ve makinalar;
3. Gemiler ve diğer taşıtlar;
4. Gayrimaddi haklar.”
Peki, maliyet bedeli ile değerlenecek olan otomobili gider yazabilir miyiz? Bu sorunun cevabı da mezkûr kanunun 313’üncü maddesinin birinci fıkrasında ifade edilmiştir.
“İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269’uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.”
Yani otomobilin maliyet bedelini amortisman hesaplayarak ekonomik ömrü boyunca gider yazacağız. Gider yazılacak olan tutar ise 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) 40’ıncı maddesinde sınırlandırılmıştır.
193 Sayılı GVK’nın 40’ıncı maddesinde safi kazancın tespit edilmesi için, aşağıdaki giderlerin indirilmesi kabul edilir.
1. Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler;
(Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira 5.500 Türk lirasına (317 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2022 yılında uygulanmak üzere 8.000 TL) kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en 115.000 Türk lirasına (317 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile
7. Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar.
(Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını, (317 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2022 yılında uygulanmak üzere 230.000 TL) söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını (317 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2022 yılında uygulanmak üzere 430.000) aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.)
Bunun yanı sıra, konu ile ilgili olarak ayrıntılı açıklamaların yer aldığı 311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “Binek Otomobillere İlişkin Amortisman Giderleri” başlıklı 15’inci maddesinde,
(2) 213 sayılı Kanun hükümlerine göre, aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılan ve amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değerleri, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilebilen binek otomobiller için aktife alınan yılda gider konusu yapılamayan amortisman bedellerinin tamamı, itfa süresinin son yılında amortismana esas bedel uygulamasından bağımsız olarak safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.
(3) Mükelleflerin aktiflerinde yer alan binek otomobiller için amortismana esas bedelden daha fazla tutar üzerinden amortisman ayırmaları halinde, genel hükümlere göre ayrılan amortisman tutarı ile amortismana esas bedel üzerinden ayrılan amortisman tutarı arasındaki fark, kanunen kabul edilmeyen gider sayılarak, o yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi kazancına ilave edilecektir. Söz konusu binek otomobillerinin mükellefler tarafından satışı halinde ise ilgili yıllarda amortisman ayırma aşamasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak kazanca ilave olunan tutarların toplamı mükelleflerce vergiye tabi olmayan gelir olarak dikkate alınacak ve bu tutar, gelir veya kurumlar beyannamesinde “Diğer İndirimler” satırında gösterilmek suretiyle kazanç üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.”
hükümleri yer almaktadır.
Örnek vermek gerekirse 27.12.2020 tarihinde alınan;
-Binek araç bedelinin 150.000 TL,
-Özel tüketim vergisi (ÖTV)’nin 120.000 TL,
-Katma değer vergisi (KDV)’nin 48.000 TL olduğunu varsayalım.
Bu bilgilere göre;
-Binek otomobile ilişkin ÖTV ve KDV toplamının 2020 takvim yılı için en fazla 140.000 Türk lirasına kadarlık kısmı ticari kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.
-Ödemiş olan KDV ve ÖTV’yi tercihen doğrudan gider olarak dikkate almanız durumunda, KDV ve ÖTV tutarlarının toplamı olan 168.000 TL’nin 2020 takvim yılı için azami 140.000 TL’si (2022 için 200.000 TL) safi kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Söz konusu tutarı aşan 28.000 TL'nin ise maliyet bedeline ilavesi mümkün bulunmamakta olup, kanunen kabul edilmeyen gider olarak 2020 takvim yılı kazancınıza dâhil edilmesi gerekmektedir.
-KDV ve ÖTV tutarlarını tercihen aracın maliyet bedeline eklemeniz durumunda, amortismana tabi tutarı 2020 takvim yılı için 300.000 TL’yi (2022 için 430.000 TL) aşan binek otomobilinize ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutara isabet eden kısmının safi kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır.
KAYNAKLAR
213 sayılı Vergi Usul Kanunu
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
E-11395140-105[VUK-1-63]-1128534 Sayılı GİB Özelgesi
İşbu yukarıda yer alan metnin (makale, görüş, sirküler, bülten, yorum vb. hangi ad ile tanımlandığının bir önemi olmaksızın) yasal olarak herhangi bir bağlayıcılığı bulunmayıp, bilgi verme amacıyla hazırlanmıştır. İşbu metnin tek yasal dayanak olarak kullanılması sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda alınan kararlar ve yapılan işlemler nedeniyle doğmuş / doğabilecek zararlardan yazar / yazarlar ile zerenmm.com’un hukuki bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
